Als er iets te vieren valt, roepen we gelijk: “Champagne!”. Champagne associëren we met feest, Oud & Nieuw en ”rich and famous”, maar wat is champagne eigenlijk?
Champagne, wat is het?
Om antwoord te geven op de vraag “Wat is Champagne?” duiken we even terug in de geschiedenis, want Champagne kent een rijke historie en er gingen de nodige jaren overheen voordat Champagne de Champagne werd, zoals we deze nu kennen. Als bruisende bubbels.
We gaan helemaal terug naar de Romeinen. Het waren de Romeinen die de wijnbouw naar Frankrijk brachten. Romeinse soldaten werden deels betaald in wijn en naarmate het Romeinse Rijk verder en verder groeiden, kwamen deze Romeinse soldaten steeds verder van Rome af te zitten. En vanuit Rome werd deze wijn aangevoerd en was de wijn soms weken onderweg naar de Romeinse soldaten. Niet handig dus. De Romeinen begonnen daarom steeds meer in de veroverde gebieden wijngaarden aan te leggen om zo in hun wijn te voorzien. Zo ook in de streek Champagne.
Na de val van het Romeinse Rijk nemen vooral de kloosters de wijnbouw op zich. Ze hadden het nodig voor hun diensten, lustten het buiten de diensten ook graag en kwamen vaak door allerlei erfenissen in het bezit van wijngaarden. De Europese hoven en adel is dol op wijn en vanuit verschillende Europese landen komt men wijn uit Frankrijk halen en ook uit de Champagnestreek. De wijn uit deze streek was toen nog een gewone (lichte) ‘stille’ wijn, zowel in wit als rood.
De bubbels in de wijn
Maar hoe zijn die bubbels nu in de wijn gekomen? Per toeval. Voor de bubbels in de wijn moeten we terug naar de periode 1640-1715 waar het begint met de monnik Pierre (en later Dom) Perignon. Als zoon van een advocaat, die eigenaar is van verschillende wijngaarden krijgt Pierre van jongs af aan van alles mee over wijn. Op jonge leeftijd treedt Pierre toe tot de orde van Benedictijnen, waar hij razendsnel carrière maakt en Dom wordt.
In 1668 arriveert Dom Perignon bij de Abdij van Hautvillers, waar hij verantwoordelijk wordt voor de wijngaard, de wijnkelders en de productie van wijn van de Abdij. Dom Perignon heeft één grote ambitie “het creeren van de beste wijn ter wereld”. En bijna zijn hele leven – hij werd slechts 47 – besteedt Dom Perignon aan het verwezenlijken van die ambitie.
Onafgebroken werkt hij aan de verbetering van de wijnen uit de Champagnestreek en deed vele belangrijke ontdekkingen. Zoals de bubbels in de wijn. Al bestaat de grote twijfel of het wel Dom Perignon was die dit ontdekte. Vaker wordt aangenomen dat het Frère Oudart, keldermeester van de abdij van Saint-Pierre-Aux-Monts én goede vriend van Dom Perignon, was die deze ontdekking deed. Dom of Frère, wie het ook was, ontdekte dat als je de tweede gisting van wijn plaats liet vinden in de fles dat er dan bubbels in de wijn ontstonden en deze dus mousserend werd.
Overigens was het wel Dom Perignon die als eerste begon met het assembleren van verschillende druivenrassen (dikwijls ook afkomstig van verschillende wijngaarden). En dat vormt nu nog steeds de basis bij de productie van de hedendaagse Champagne, die meestal uit minimaal drie verschillende druivenrassen bestaat.
Het klinkt misschien allemaal simpel en eenvoudig hoe we het hier allemaal opschrijven, maar dat was het niet. Dom Perignon deed wel zo’n beetje zijn hele leven over het doen van deze ontdekkingen en het houdt ook wel meer in dan wat er hier staat.
Wanneer is een mousserende wijn Champagne?
Niet elke mousserende wijn, mag de naam Champagne dragen. Daar zijn strakke regels aan verbonden. In het kort komen deze regels op het volgende neer:
Mousserende wijn is Champagne als:
- de mousserende wijn afkomstig is uit de Champagnestreek, en
- bereid is volgens de méthode traditionnelle (méthode champenoise), en
- uitsluitend gemaakt is van minimaal 3 van de 6 onderstaande druivenrassen:
Chardonnay is hierbij de meest gebruikte witte druivenras en Pinot noir en Pinot meunier de meest voorkomende blauwe druivenrassen. Zowel de Pinot blanc, Arbane als Petit meslier worden beduidend minder gebruikt bij het maken van Champagne. Eigenlijk bijna niet.
