Wijnland Italië is een verrassend, rijk, complex en opwindend wijnland, dat menig wijnliefhebber keer op keer weet te verbazen. Met een wijngeschiedenis die eeuwen terug gaat, is wijnland Italië één van de oudste wijnlanden van Europa. Had Italië in vroegere tijden nog het imago dat het simpele, goedkope wijnen produceerde, dat imago is allang achterhaald. Wijnland Italië kan zich roemen op een grote verscheidenheid aan wijnen; van uitstekende mousserende wijnen, tot complexe rode wijnen of verfrissende witte wijnen. Wijnland Italië biedt voor elke wijnliefhebber wat wils.

Wijnproductie

Jaarlijks strijdt het wijnland Italië met wijnland Frankrijk om de nummer 1 positie als het gaat om het grootst wijnproducerende wijnland. Jaarlijks wordt er in Italië zo’n 53 miljoen hectoliter wijn geproduceerd. Dat is zo’n 18 procent van de wereldwijde wijnproductie en 30 procent van de Europese wijnproductie. Veel van de wijn die in dit wijnland geproduceerd wordt, wordt naar het buitenland geëxporteerd.

Klimaat en terroir

Wijnland Italië kent een grote verscheidenheid aan klimaten. Van koel en continentaal in het noorden tot een mediterraan in het zuiden. En dan hebben we het over allerlei microklimaten nog niet eens gehad. Het koele klimaat in het noorden zorgt voor relatief milde winters, geen extreem hete zomers en voor neerslag gedurende het hele jaar. Dit klimaat is te vergelijken met het Nederlandse klimaat, alleen zijn de winters wat kouder en de zomers wat warmer. Het mediterrane klimaat in het zuiden geeft warme droge zomers met weinig regen en milde winters, waarin de neerslag vooral valt. Door de verschillende klimaten in wijnland Italië zijn er grote verschillen in de wijnbouw van dit land.

Wijnland Italië kent niet alleen een grote verscheidenheid aan (micor-)klimaten, de verschillen in de terroirs, mede veroorzaakt door de verschillende klimaten, is minstens even groot. De zee en bergen oefenen invloed uit, net als de verschillende bodemsoorten. Wijngaarden in het noorden zijn veelal gelegen op op kalksteen, terwijl ze in het zuiden juist gelegen zijn op vulkanische gronden.

En daar houdt de grote verscheidenheid van dit wijnland niet mee op. Ook qua druivensoorten biedt wijnland Italië een enorme diversiteit. Een enorm aantal verschillende inheemse druivensoorten overdekt het land. Er zijn meer dan 1000 verschillende druivensoorten geteld, waarvan zo’n 400 soorten terugkomen (én zijn toegestaan) in de Italiaanse kwaliteitswijnen.

Bekende witte druivensoorten in Italië:

muscat
arnéis
pinot blanc
malvoise
trebbiano
cortese
pinot gris
gewürztraminer
sauvignon
chardonnay
garganege
vermentino

Bekende blauwe druivensoorten in Italië:

nebbiolo
sangiovese
barbera
lambrusco
negroamaro
nero d’avola
primitivo
aglianico
dolcetto
cabernet sauvignon
merlot
pinot noir

De verschillende wijnstreken van Italië

Eigenlijk wordt gewoon in heel Italië wijn geproduceerd. Het land is onderverdeeld in 20 verschillende wijnregio’s, die op hun beurt ook weer opgedeeld kunnen zijn in kleinere regio’s. De meeste wijn komt uit de regio’s: Sicilië, Apulië, Veneto, Emilia Romagna.

Wijnregio’s in Italië

Sicilië (Sicilia)
Sardinië (Sardegna)
Valle d’Aosta
Trentino-Zuid-Tirol (Trentino-Alte Adige)
Friuli-Venezia Giulia
Piëmont (Piemonte)
Lombardije (Lombardia)
Ligurië (Liguria)
Veneto
Emilia-Romagna
Toscane (Toscana)
Umbrië (Umbria)
Marche
Lazio
Abruzzen (Abruzzo)
Molise
Campanië (Campania)
Apulië (Puglia)
Basilicata
Calabrië (Calabria)

Italiaans classificatiesysteem

Het Italiaanse classificatiesysteem is gebaseerd op dat van de Fransen. De verschillende kwaliteitsaanduidingen zijn:

DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita)
Dit is de allerhoogste kwaliteitsnorm. De wijn komt van een bepaald stuk land, er is een maximale opbrengst per hectare en de wijnen moeten gekeurd worden door een speciale commissie, plus eventuele aanvullende regelgeving. DOCG wijnen hebben een speciale verzegeling van de flessenIn 2012 waren er 73 DOCG wijnen.
DOC (Denominazione di Origine Controllata)
Na de DOCG dus de één na hoogste kwalificatie. Een DOC wijn komt van speciaal stuk land. In 2012 waren er in wijnland Italië 334 DOC wijnen.
IGT (Indicazione Geografica Typica)
IGT betekent gewoon dat de wijn uit een bepaald (afgebakend) geografisch gebied komt.
VdT (Vino da Tavola)
Dit zijn eenvoudige wijnen

Aanvullende wijntermen

Classico ‘
Classico kan worden gebruikt bij een DOC of DOCG wijn in combinatie met de naam van de streek waar de wijn vandaan komt.
Riserva
Riserva geeft aan dat de wijn een bepaalde (verplichte) rijpingstijd heeft gehad en wordt alleen gebruikt bij een DOC of DOCG wijn gebruikt.
Superiore
Als dit op de fles staat, betekent het dat de wijn 1 procent meer alcohol heeft dan de “gewone” wijn.
Novello
Dit zijn vaak jonge wijnen en komen in het jaar van de oogst op de markt (november).